‌ ‌ ‌
ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ : ಸಂಕ್ರಮಣದ ಶುಭ ಮುಹೂರ್ತ, ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಅರ್ಥ

ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಸೂರ್ಯನು ಪ್ರತಿ ಮಾಸ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಒಂದು ರಾಶಿಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ರಾಶಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾನೆ. ಸೂರ್ಯನ ರಾಶಿಯ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಆ ರಾಶಿಯ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯ ದೇವನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಕರ ರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. ಸೂರ್ಯನು ತನ್ನ ಮಕರ ರಾಶಿಯನ್ನು ತೊರೆದು ಕುಂಭ ರಾಶಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ಸುಮಾರು ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಕುಂಭ ರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ರಮಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅದನ್ನು ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಸೂರ್ಯನು ಒಂದು ರಾಶಿಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ರಾಶಿಗೆ ಚಲಿಸಿದಾಗ ಅದನ್ನು ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯದೇವನು ಯಾವ ರಾಶಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೋ ಆ ರಾಶಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಈ ದಿನ ಸೂರ್ಯ ಚಾಲೀಸಾವನ್ನು ಪಠಿಸುವುದರಿಂದ ಸೂರ್ಯದೇವನ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯಲು ತುಂಬಾ ಪ್ರಯೋಜನವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದ ಪೂಜೆಯು ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಗೌರವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ಅನ್ನದಾನ, ವಸ್ತ್ರದಾನ, ಬಡವರಿಗೆ ದಾನ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ದ್ವಿಗುಣ ಪುಣ್ಯ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಮಹತ್ವ, ಆಚರಣೆ ಮತ್ತು ಶುಭ ಮುಹೂರ್ತವನ್ನು ತಿಳಿಯೋಣ.

ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಈ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ:
ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ, ಸೂರ್ಯನನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಗ್ರಹಗಳ ರಾಜ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯನ ಉತ್ತರಾಯಣ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣಾಯನ ಸ್ಥಾನಗಳಿಂದಾಗಿ ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ಋತುಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದರೆ ಸೂರ್ಯನ ಸ್ಥಾನ ಅಥವಾ ರಾಶಿಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆ. ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವವಿದೆ. ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬದಂದು ಸೂರ್ಯೋದಯಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗಂಗಾ ಸ್ನಾನವು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವವನು ಬ್ರಹ್ಮ ಲೋಕವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನದಂದು ಸ್ನಾನ ಮಾಡದವನು ಅನೇಕ ಜನ್ಮಗಳವರೆಗೆ ಬಡವನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ದೇವಿ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನದಂದು ದಾನ, ಪುಣ್ಯ ಮಾಡುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಶತಮಾನಗಳಿಂದಲೂ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದಿದೆ.

ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಅರ್ಥ:
ಸೂರ್ಯನು ಚಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ ಅದು ರೇಖೀಯ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತಿದೆ. ಸೂರ್ಯನ ಈ ಚಲನೆಯಿಂದಾಗಿ, ಅವನು ತನ್ನ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲದೇ, ವಿವಿಧ ರಾಶಿಚಕ್ರ ಚಿಹ್ನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಗಣೆಗಳಿವೆ. ಸೂರ್ಯನು ಯಾವುದೇ ರಾಶಿಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಇರುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಮತ್ತೊಂದು ರಾಶಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ, ಇದನ್ನು ಹಿಂದೂ ಪಂಚಾಂಗ ಮತ್ತು ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ನಂತರ, ಸೂರ್ಯನು ಮಕರ ರಾಶಿಯಿಂದ ಕುಂಭ ರಾಶಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ, ಇದನ್ನು ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕುಂಭ ಮತ್ತು ಮೀನ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಋತುವೂ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ನಂತರ ಹಿಂದೂ ಹೊಸ ವರ್ಷವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಸ್ನಾನ ಮತ್ತು ದಾನಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವವಿದೆ.

ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಮಹತ್ವ :
‌ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಿಮಾ, ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ ಮತ್ತು ಏಕಾದಶಿ ತಿಥಿಗಳಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಮಹತ್ವವಿದೆಯೋ, ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನಕ್ಕೂ ಸಹ ಅಷ್ಟೇ ಮಹತ್ವವಿದೆ. ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನದಂದು ಸ್ನಾನ, ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ದಾನದಿಂದ ದೇವಲೋಕವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಎದ್ದು ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವ ನೀರಿಗೆ ಎಳ್ಳು ಹಾಕಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಬೇಕು. ಸ್ನಾನದ ನಂತರ ಸೂರ್ಯ ದೇವರಿಗೆ ಅರ್ಘ್ಯವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಬೇಕು. ಅದರ ನಂತರ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನಿಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ದಾನ ಮಾಡಿ. ಸತ್ಪಾತ್ರರಿಗೆ ಅಥವಾ ನಿಮ್ಮ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಡ ಮತ್ತು ನಿರ್ಗತಿಕರಿಗೆ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡಿ. ಎಣ್ಣೆ-ತುಪ್ಪ ಮತ್ತು ಎಳ್ಳು-ಬೆಲ್ಲ ಇಲ್ಲದೇ ಮಾಡಿದ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸೇವಿಸಿ. ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ಆಚರಣೆಗಳು ಹೀಗಿವೆ

ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾದ ಆದ್ಯತೆ ಇದೆ. ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಭಕ್ತರು ಪವಿತ್ರ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ಸ್ನಾನದ ನಂತರ ಸೂರ್ಯ ದೇವರಿಗೆ ಅರ್ಘ್ಯವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಬೇಕು. ಪವಿತ್ರವಾದ ನದಿ ಅಥವಾ ತೀರ್ಥ ಸ್ನಾನ ಜನ್ಮ ಜನ್ಮಾಂತರಗಳ ಪಾಪಗಳನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಅದರ ನಂತರ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನಿಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ದಾನ ಮಾಡಬೇಕು. ಅದೃಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಗೆ ಸೂರ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಭಕ್ತರು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನದಂದು, ಹಸುಗಳಿಗೆ ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದಾನ-ಪುಣ್ಯ ಅಥವಾ ದತ್ತಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಕ್ತರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಪಂಡಿತರು, ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯರು ಮತ್ತು ಬಡವರಿಗೆ ಆಹಾರ, ವಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಇತರ ಅಗತ್ಯ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ದಾನ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ನಿಮ್ಮ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಡ ಮತ್ತು ನಿರ್ಗತಿಕರಿಗೆ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡಿ ಕೂಡ ದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.

ಕುಂಭ ಮೇಳವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ

ಕುಂಭ ಮೇಳವನ್ನು ಹರಿದ್ವಾರ (ಉತ್ತರಾಖಂಡ), ನಾಸಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೋದಾವರಿ, ಉಜ್ಜಯಿನಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ಷಿಪ್ರ ಮತ್ತು ಸಂಗಮ್​ದಲ್ಲಿ (ಗಂಗಾ, ಯಮುನಾ ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿಯ ಸಂಗಮ) ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಹಿಂದೂಗಳು ಶತಮಾನಗಳಿಂದಲೂ ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಇತಿಹಾಸಕಾರರ ಪ್ರಕಾರ, ಮೊದಲ ಕುಂಭಮೇಳ ಮತ್ತು ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯು 7 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ರಾಜ ಹರ್ಷವರ್ಧನನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಗೆ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಮಹತ್ವ

ಕುಂಭ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನದಂದು, ಅನೇಕ ಭಕ್ತರು ಶಿಪ್ರಾ, ಗೋದಾವರಿ ಮತ್ತು ಯಮುನಾ ಪವಿತ್ರ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಪಾಪಗಳನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪವಿತ್ರ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಭಕ್ತರು ಸುಖ, ಸೌಭಾಗ್ಯ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.